ANGIELSKI W KRYMINALISTYCE - CZĘŚĆ 1 / ENGLISH IN FORENSIC SCIENCE – PART 1

Chciałabym Wam przekazać również trochę wiedzy przydatnej podczas czytania artykułów naukowych, informacji z zagranicznych mediów, czy chociażby oglądania programów dokumentalnych, seriali o tematyce kryminalnej lub filmów na YouTube.

Wiadomo, że istnieją słowniki online, a do filmów często można włączyć napisy, ale taka wiedza pozwoli oszczędzić Wam trochę czasu, a niekiedy wystarczy do zrozumienia całości przekazu z kontekstu. W swojej pracy (i w wolnym czasie) używam angielskiego codziennie, więc myślę, że będę tu Wam podsuwać te najpowszechniej używane zwroty.

Będzie to seria pojawiająca się cyklicznie, więc nie bójcie się, że zasypię Was od razu nie wiadomo iloma zwrotami. Poza tym wydaje mi się, że przedstawienie jednorazowo mniejszej liczby słów wpłynie pozytywnie na jakość ich zapamiętania 😊

Zacznijmy od podstaw!

Forensic (fəˈrenzik)

Przymiotnik: sądowy, dotyczący kryminalistyki

Forensic science – kryminalistyka

Forensic evidence – dowód zabezpieczony metodami techniki kryminalistycznej i podlegający specjalistycznej analizie

Police prefer to gather forensic evidence as soon as possible after an incident. – Policja preferuje zbieranie dowodów kryminalistycznych jak najwcześniej po zdarzeniu.

Evidence (ˈevədəns)

Rzeczownik: dowód, środek dowodowy, zeznanie, oznaka. Jest to zarówno liczba pojedyncza, jak i mnoga!

Czasownik: świadczyć, udowadniać

Show me the evidence. – Pokaż mi dowód.

There is scientific evidence that it happened. – Istnieje naukowy dowód na to, że to się zdarzyło.

Material evidence – dowód rzeczowy

Hard evidence – twarde dowody

Popularne synonimy (do rzeczownika): proof, document, testimony, sign, confirmation, statement.

Investigation (inˌvestiˈgāSHən)

Rzeczownik: śledztwo, dochodzenie, badanie

CSI: Crime Scene Investigation – śledztwo na miejscu zdarzenia

Murder investigation – śledztwo w sprawie morderstwa

They're conducting an investigation. – Oni prowadzą śledztwo.

Popularne synonimy: examination, study, exploration, analysis, research, survey, test.

Witness (ˈwitnis)

Rzeczownik: świadek, dowód

Czasownik: być naocznym świadkiem, zeznać, świadczyć

He was called as a witness. – On został wezwany w charakterze świadka.

Crown witness – świadek koronny

Witness for the defence/for the prosecution – świadek obrony/oskarżenia

A cashier who witnessed the murder – Kasjer, który był świadkiem morderstwa

Popularne synonimy (do rzeczownika): observer, viewer, eyewitness.

Popularne synonimy (do czasownika): see, observe, watch, notice.

Expert (ˈekˌspərt)

Rzeczownik: ekspert, profesjonalista, specjalista, fachowiec

Przymiotnik: fachowy, ekspercki

Expert witness – biegły sądowy

He was an expert in English literature. – Był ekspertem w angielskiej literaturze.

Expert knowledge – wiedza ekspercka

She has expert language skills. – Ona ma profesjonalne umiejętności językowe.

Popularne synonimy (do rzeczownika): specialist, master, pro.

Popularne synonimy (do przymiotnika): skillful, skilled, exceptional, experienced

Czytaj więcej »

Daktyloskopia – identyfikacja na podstawie śladów linii papilarnych

Nazwa „daktyloskopia” wywodzi się z języka greckiego. Daktylos to palec, a skopein oznacza patrzeć, oglądać. Pojęcia daktyloskopii zaczęto powszechnie używać pod koniec XIX wieku. W 1892 roku Francis Galton opublikował opracowany przez siebie statystyczny model analizy odcisków palców. Pierwsze biuro badań odcisków linii papilarnych otworzono w Kalkucie w 1897 roku, zaś Scotland Yard uruchomił własne w roku 1901.

Tadeusz Hanausek określa daktyloskopię jako dziedzinę zajmującą się „naukowymi metodami identyfikowania człowieka na podstawie wyników badań linii papilarnych”.

Linie papilarne (dermatoglify) to listewki, które znajdują się na wewnętrznych powierzchniach dłoni i palców, a także na spodzie stóp. Przeciętne wymiary tych struktur to 0,1mm-0,4mm wysokości i 0,2mm-0,7mm szerokości. Na zewnętrznych częściach listewek rozmieszczone są kanaliki potowe. Kluczowe jest ich ułożenie, które pozostawia charakterystyczne wzory na dotykanych powierzchniach. Tak odbite wzory nazywane są w kryminalistyce śladami daktyloskopijnymi.

Najważniejszą kwestią w odniesieniu do linii papilarnych jest zasada 3 N, sformułowana przez Francisa Galtona:

1. Zasada niezmienności – wzory linii papilarnych powstają około 100-120 dnia życia płodowego podczas kurczenia się kompletnie gładkiej skóry palców i pozostają niezmienne aż do momentu rozkładu zwłok.
2. Zasada nieusuwalności (trwałości) – po uszkodzeniu linie papilarne regenerują się do swojej pierwotnej postaci, o ile nie było to bardzo poważne uszkodzenie skóry właściwej. Regularne ścieranie/uszkadzanie/niszczenie linii papilarnych może osłabić ich wyrazistość, ale nie usunie ich całkowicie. W przypadku usunięcia linii na skórze powstaje puste pole, które również stanowi element charakterystyczny, umożliwiający identyfikację. Linii papilarnych można się trwale pozbyć dzięki zabiegowi głębokiej dermabrazji. Występują też rzadkie schorzenia genetyczne skóry, których jednym z objawów jest brak linii papilarnych na skutek uszkodzenia białka keratyny 14. Niekiedy skóra na dłoniach złuszcza się również wskutek ubocznego skutku jednego z leków przeciwnowotworowych – kapecytabiny.
3. Zasada niepowtarzalności – wzory linii papilarnych są unikalne, praktycznie nie istnieje możliwość zdublowania tego samego wzoru u dwóch osób. Galton oszacował prawdopodobieństwo wystąpienia dwóch takich samych wzorów i wynosi ono 1:64 000 000 000. Jest to cecha fenotypowa, która odróżnia nawet bliźnięta jednojajowe. Do dziś nie stwierdzono żadnego przypadku powtórzenia się takich samych linii papilarnych.

Podstawowymi typami wzorów linii papilarnych są wiry (W, whirls), pętle (L, loops) i łuki (A, arches), a częstość ich występowania różni się u ludzi w zależności od płci, rasy czy nawet ręki lub palca. Osoby rasy kaukaskiej najczęściej cechują się pętlami (65% osób tej rasy posiada wzory pętlicowe – 34% to wzór lewy, 31% to wzór prawy), z kolei żółtoskórzy Azjaci w 50-60% posiadają wzory wirowe (w ogólnej populacji stanowi to 28% wszystkich wzorów). Wzory łukowe są spotykane stosunkowo rzadko – zaledwie w 4%. Każdy ze wzorów ma dodatkowo swoje odmiany opisujące np. kierunek skrętu czy liczbę wirów bądź pętli. Co ciekawe – małpy cechują się liniami papilarnymi bardzo zbliżonymi w wyglądzie do ludzkich.

Kształty, w które układają się linie papilarne opisuje się za pomocą minucji, czyli cech charakterystycznych. Wyróżnia się następujące typy minucji: haczyk, linia przechodząca, linia szczątkowa, minucja typu „M”, mostek pojedynczy albo bliźniaczy, oczko pojedyncze albo podwójne, odcinek, punkt, rozwidlenie pojedyncze, podwójne albo potrójne, styk boczny, skrzyżowanie, trójnóg, początek i zakończenie (58% spotykanych minucji), złączenie pojedyncze, podwójne albo potrójne. W Polsce wystarczy zidentyfikowanie 12 cech wspólnych, aby określić czyjąś tożsamość na podstawie odcisku palca. W Niemczech jest to 8-12 minucji, we Francji 17. W przypadku nieuzyskania dostatecznych informacji z analizy minucji, wykorzystać można analizę krawędzi listewek skórnych (cechy krawędzioskopijne) lub analizę porów (cechy poroskopijne). Badania takie są jednak pracochłonne i często niemożliwe, dlatego przeważnie pod uwagę bierze się tylko pomiar odległości między tymi elementami.

źródło: pexels.com

Odcisk palca jest cechą biometryczną, która pozwala pozwala zobiektywizować proces identyfikacji przy bardzo łatwej rejestracji, magazynowaniu danych i ogólnej akceptacji społecznej. Pobieranie odcisków palców nie jest procesem inwazyjnym i czasochłonnym, może być przeprowadzone w sposób manualny lub automatyczny.

W polskim systemie klasyfikacji daktyloskopijnej do wzorów pętlicowych, wirowych i łukowych jako charakterystyczne zostały dodane także wzory namiotowe (łuk wyostrzony). Baza zebranych danych jest dostępna w Centralnej Registraturze Daktyloskopijnej Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego Policji. W bazie znajdują się karty daktyloskopijne z odbitkami śladów linii papilarnych palców rąk i dłoni osób podejrzanych o popełnienie przestępstwa ściganego z oskarżenia publicznego, nieletnich, którzy dopuścili się czynów zabronionych przez ustawę, zaklasyfikowanych jako przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego oraz niezidentyfikowanych zwłok. W registraturze korzysta się z systemu AFIS - Automated Fingerprint Identyfication System (rozwijany na świecie od lat 60 XX wieku), który służy do gromadzenia i przeszukiwania obrazów linii papilarnych. Bazy zawierają około 3 900 000 kart daktyloskopijnych (w tym około 116 000 śladów linii papilarnych nieznanych sprawców). W procesie identyfikacji śladów AFIS wskazuje kilka możliwych opcji, a do pełnej identyfikacji niezbędna jest wiedza eksperta. 

Odbitki linii papilarnych można w Polsce pobierać tylko w przypadkach ściśle określonych przez kodeks postępowania karnego, a od 2009 roku także podczas składania wniosku o wydanie paszportu.

Linie papilarne ujawnia się na miejscu zdarzenia najczęściej dzięki zastosowaniu proszku daktyloskopijnego lub odczynników aminokwasowych (ninhydryna, czerń amidowa, azotan srebra, DAB, luko zasada zieleni malachitowej). W przypadku użycia proszku (argentoratu) jego cienka warstwa przykleja się do substancji potowo-tłuszczowej pozostawionej po kontakcie części ciała z podłożem. W zależności od zabezpieczanej powierzchni stosowane są różne rodzaje proszków daktyloskopijnych – mogą to być proszki zwykłe, ferromagnetyczne lub fluorescencyjne. Po przyklejeniu się preparatu do śladu podlega on fotorejestracji, a następnie, za pomocą folii daktyloskopijnej, przeniesieniu na tło kontrastujące z zastosowanym proszkiem. Formalne wymogi zabezpieczania dowodów nakazują dołączenie metryczki z opisem: numerem śladu i nazwiskiem osoby zabezpieczającej.

Ślady można ujawnić także dzięki technice termalnej – ogrzaniu przez krótki czas powierzchni zawierającej ślad temperaturą ponad 300 °C przez 20 sekund, odpowiedniemu oświetleniu i sfotografowaniu śladu.

W toku oględzin miejsca zdarzenia poszukiwanie śladów daktyloskopijnych powinno koncentrować się na przedmiotach wpisujących się w hipotezy dotyczące modus operandi lub elementach o nienaturalnym położeniu czy śladach przemieszczenia.

Obecnie istotną problematyką w badaniach kryminalistycznych jest szacowanie wieku śladów linii papilarnych, czyli wpływu czynników zewnętrznych na jakość danego śladu (postępowanie procesu jego „starzenia się”).

Istnieją nauki zajmujące się badaniem odcisków elementów innych niż linie papilarne palców:

• cheiroskopia bada linie papilarne dłoni
• podoskopia bada linie papilarne stóp (artykuł z Problemów Kryminalistyki dotyczący śladów linii papilarnych stóp: Wzory linii papilarnych na stopach) lub ślady stóp w skarpetkach (bez butów)
• cheiloskopia analizuje czerwień wargową (ślady ust)
• otoskopia kryminalistyczna (konchoskopia) umożliwia identyfikację na podstawie śladu małżowiny usznej
• frontoskopia dotyczy oznaczania i porównywania śladów czoła i okolicznych części twarzy (identyfikacja na podstawie np. bruzd mimicznych i szczegółów poletkowej budowy skóry)
• gantiskopia dotyczy badań śladów dłoni w rękawiczkach

Bibliografia
Grzeszczyk C., Kryminalistyczne badania śladów linii papilarnych, Wydawnictwo Centrum Szkolenia Policji, Legionowo 1993
Hanausek T., Kryminalistyka. Zarys wykładu, Kantor Wydawniczy Zakamycze, Kraków 2005
Widacki J., Kryminalistyka, C.H. Beck, Warszawa 2016
http://clkp.policja.pl/clk/clkp/struktura/zaklad-daktyloskopii/65735,Zespol-CRD.html 

https://pl.wikipedia.org/wiki/Linie_papilarne

Czytaj więcej »

James Fallon "Mózg psychopaty" - recenzja książki

Dzień dobry! Powoli ruszam z Psychonauką :)

Na samym początku chciałabym przedstawić luźniejszą serię, która będzie się pojawiać na stronie - będą to recenzje książek poruszających tematy związane z moją wizją kryminalistyczno-kryminologiczno-psychologiczno-prawnej Psychonauki.

Dzisiaj prezentuję "Mózg psychopaty" autorstwa Jamesa Fallona - będzie tu trochę recenzji i trochę moich przemyśleń.

Wszystko zaczęło się od tego, że zaprzyjaźniony badacz dał Jamesowi Fallonowi zdjęcia, uzyskane przy pomocy pozytonowej tomografii emisyjnej (PET), przedstawiające mózgi osób zdiagnozowanych jako psychopaci i mózgi osób bez tej przypadłości. Żadne ze zdjęć nie było podpisane, a Fallon miał za zadanie sprawdzić, czy coś te mózgi od siebie odróżnia - znaleźć wzorzec, który można by było przypisać do modelowego mózgu psychopaty. Okazało się, że rzeczywiście coś jest na rzeczy, bo analiza charakterystyki czynnościowej poszczególnych obszarów mózgu pozwoliła na precyzyjne i jednoznaczne rozróżnienie psychopatów od nie-psychopatów. 

Gdyby była to książka stricte naukowa, autor skupiłby się na opisywaniu zagadnień neurologicznych i neurobiologicznych. Tego jest tu też sporo, ale do faktów i opisu odkryć naukowych dorzucona została prywatna historia Jamesa Fallona. Nie bez powodu, ponieważ mózg autora doskonale pasuje do tego zagadnienia. Tak, James Fallon jest psychopatą.

Odkrycie tej prawdy o swoim mózgu zrodziło w nim nieodpartą chęć znalezienia przyczyny takiego stanu rzeczy - zarówno dla zaspokojenia własnej ciekawości, jak i dla rozwoju nauki. Bo czy nie byłoby idealnie, gdybyśmy z góry wiedzieli, kto jest psychopatą, na kogo trzeba uważać, komu nie należy wierzyć...? Tak więc Fallon zaczął drążyć temat. Cofnął się nie tylko do swojego dzieciństwa, ale sięgnął również do historii swojej rodziny zarówno od strony ojca, jak i matki. Przeanalizował nawet opowieści o słynnych (i osławionych) dalekich przodkach, starał się też na chłodno spojrzeć na różne historie z własnego życia, pytając o zdanie osoby, które uczestniczyły z nim w tworzeniu tych wspomnień.

Nie będę pisać więcej o fabule, żeby nie zepsuć Wam ewentualnej przyjemności z czytania. Może się wydawać, że powiedziałam już całkiem sporo, ale są to informacje powszechnie dostępne, i tak naprawdę to tylko wstęp do rozważań opisanych w książce.

Myślę, że "Mózg Psychopaty" to książka przeznaczona dla osób chociaż minimalnie zorientowanych w psychologii, biologii, chemii lub medycynie - taki punkt odniesienia do którejkolwiek z tych dziedzin da Wam zaczepienie i pełniejsze rozumienie opisywanych treści. Ciężko jest to wszystko pojąć w lot, wyłącznie na podstawie tej książki. 

James Fallon jest naukowcem, więc nie można oczekiwać od niego, że odrzuci całą warstwę naukową i skomplikowane kwestie przedstawi jak zupełny laik. Chociaż język książki jest bardzo przystępny, to fragmenty dotyczące biochemii mózgu będą trudne do zrozumienia dla kogoś, kto pierwszy raz styka się z taką tematyką.

Z kolei profesjonaliści mogą poczuć pewien zawód z powodu braku dokładnego opisu okoliczności, w których przeprowadzano badania, będące podstawą do napisania tej książki. Z pewnością książka nie spełnia wymagań stawianych artykułom naukowym. Mam tu na myśli chociażby okoliczności, w jakich przeprowadzano badania, opis badanej grupy, polecenia, które wydawano badanym w trakcie przeprowadzania badań. Podobne zarzuty podnoszą też przeciwnicy teorii Fallona.

Chciałabym Wam pokazać tu jeszcze film z wystąpienia Jima Fallona dla TED (Technology, Entertainment and Design - cykl konferencji naukowych na przeróżne tematy). Historię tego, jak James znalazł się na tej konkretnej scenie opowiadając o swoim mózgu i drzewie genealogicznym swojej rodziny również znajdziecie w jego książce, To wystąpienie można uznać za takie bardzo skondensowane podsumowanie jego książki - ewentualnie może to być zachęta do zgłębienia tej tematyki, tak skrótowo tu przedstawionej przed publicznością. 

Odchodząc zupełnie od "Mózgu Psychopaty" polecam Wam przejrzenie filmów TED na YouTube. Od jakiegoś czasu w TED biorą udział również polscy mówcy. Najwięcej jest oczywiście filmów z prelekcjami po angielsku, ale do wielu z nich dołączone są polskie napisy.

Do filmu zamieszczonego powyżej również można włączyć polskie napisy. Jeśli ktoś nie wie, jak to zrobić (bo przecież nie każdy musi być obeznany z takimi rzeczami), to już mówię: po najechaniu na pole z odtwarzanym filmem w prawym dolnym rogu wyświetlą się Wam cztery ikonki. Napisy włącza się tą pierwszą od lewej. 

Książka była dla mnie (naukową) przyjemnością, ale zdaję sobie sprawę, że osobom niezwiązanym z  tym zagadnieniem może być ciężko oddać się swobodnej lekturze. Chociaż większość pojęć medycznych jest tu wyjaśniona, to czasem aż się prosi o zajrzenie do internetu i sprawdzenie, co jeszcze kryje się za którąś z tajemniczych nazw. Autor ma niewątpliwy dar do opowiadania i nie można mu tego odmówić. Partie ścisłe przeplata opowieściami ze swojego życia, stara się znaleźć zdroworozsądkowe wytłumaczenie naukowych zagadnień. Taka formuła pozwala nieco ochłonąć intelektualnie pomiędzy momentami wysiłku.

"Mózg Psychopaty" poleciłabym wszystkim, którzy interesują się tematyką psychologiczną, psychiatryczną czy neurobiologiczną i chcą poszerzać swoją wiedzę. Nie jest to typowa lekka książka na sobotnie popołudnie i koniecznie trzeba mieć to na uwadze decydując się na jej zakup. 

Tytuł: Mózg Psychopaty

Autor: James Fallon

Wydawnictwo: GWP Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne

Rok wydania: 2016

Okładka: miękka ze skrzydełkami

Liczba stron: 272

Cena okładkowa: 34,90zł

Czytaj więcej »